MBRETËRIT E TË NJËJTIT GJAK QË NDRYSHUAN BOTËN ANTIKE
Kronika Historike e Pellazgëve, Dardanëve, Trojanëve dhe Epirotëve / Epoka Pellazge (Arkadia dhe Dodona, Periudha mitike, para shek. XV p.e.s.)
Mbretër të Arkadisë:
- Pelasgus – “i pari njeri” sipas Hesiodit; themeluesi i qytetërimeve pellazge.
- Lycaon (Likaoni) – biri i Pelasgëve; sundoi Arkadinë.
- Arcas – prej të cilit Arkadia mori emrin.
- Elatus, Clitor, Naera, Licurgus – pasardhës të linjës pellazge.
Dodona (Epir):
Qendra e parë orakullore e Evropës.
Herodoti (Hist., II.52) shkruan se orakulli i Dodonës ishte më i vjetri i botës dhe i lidhur me pellazgët.
Priftëreshat quheshin Pelasgides, ndërsa fisi përreth – Molosët, Thesprotët, Kaonët – konsideroheshin pasardhës të pellazgëve.
Epoka e Dardanit (rreth shek. XV–XIV p.e.s.)
Dardanusi:
Legjenda thotë se ishte bir i Zeusit dhe i Elektrës (bijës së Atlantit).
U nis nga Arkadia → shkoi në Samothrakë (ishull i quajtur atëherë “Dardania”) → më pas kaloi në Troadë ku themeloi Dardaninë.
Burim: Apolodori (Bibliotheca III.12.1).
Pas tij:
Erihton (Erythronius)
Troi (që i dha emrin Trojës)
Il(i) (Ylli) – që i dha emrin qytetit Ilion
Laomedon – mbret që ngriti muret e Trojës me ndihmën e Apollonit dhe Poseidonit.
Mbretëria e Trojës
(shek. XIII–XII p.e.s.)
Priami (Podarkes) – mbreti i fundit i Trojës, sundoi gjatë Luftës së Trojës.
Djemtë e tij:
Hektori – heroi i madh i Trojës.
Paris Aleksandri – rrëmbeu Helenën dhe shkaktoi Luftën e Trojës.
Pas rënies së Trojës (1184 p.e.s. sipas kronikës së Eratostenit):
Enea (Aeneas) shpëtoi dhe udhëtoi drejt Italisë.
Pasardhësit e tjerë u shpërndanë në Thrakë, Maqedoni, Epir.
Pas Rënies së Trojës dhe Lidhjet Ballkanike
(shek. XII–IX p.e.s.)
Enea dhe pasardhësit: burim i mitit romak.
Helenët përthithën shumë elemente të kulturës pellazge dhe trojane.
Në Ballkan, shumë degë të fisit dardanik dhe trojan mbijetuan te ilirët dhe epirotët.
Mbretëria Epirote dhe Dodonët(shek. VIII–III p.e.s.)
Molosët: një prej tre fiseve kryesore epirote (bashkë me Kaonët dhe Thesprotët).
Tradita thotë se ishin pasardhës të Neoptolemit (Pirro), birit të Akilit.
Orakulli i Dodonës u bë qendra shpirtërore e tyre.
Mbretër epirotë:
Tharypas, Alcetas, Arybbas.
Pirro i Epirit (319–272 p.e.s.), një nga strategët më të mëdhenj të lashtësisë, i lidhur drejtpërdrejt me mitin e Akilit.
Kuretët (Curetes / KU-Retë) – “Të lindur nga Toka”
(Figura mitike, por me lidhje etnike)
Përshkruhen si luftëtarë hyjnorë, “të lindur nga Toka (Gea)” → Gigantes, që lidhet me fjalën gegë.
Lidhur me Kretën, të quajtur ndryshe Curete (KU-Retë) në disa burime të hershme.
Lidhja e tyre me Pirrikën (vallen luftëtare) i bashkon me figurën e Pirros së Epirit dhe traditat shqiptare të valles me armë.
Përmbledhje:
Kjo kronikë tregon një vijimësi etno-kulturore:
Pellazgët e Arkadisë → Dardani → Troja → Pasardhësit e Trojës → Epiri i Dodonës → Shqiptarët e lashtësisë.
Në këtë bosht, Kuretët (KU-Retë / Gegët) shfaqen si figura mitike që përfaqësojnë popullin autokton të Ballkanit, të lidhur me Tokën, me luftën dhe me kulturën hyjnore të lashtësisë.
@s.ndrecaj