Mbreti shqiptar Proka [Alba Longa ]

Emri i Albës dhe i Albanëve ose i Albanëve në Latium konfirmon se dardanët e Italisë ishin vëllezër të shqiptarëve të Epirit dhe të Maqedonisë, të cilët erdhën nga Troja

1. Sipas mitologjisë romake, mbreti Proka (ose Prokas) ishte një nga mbretërit e hershëm të qytetit legjendar Alba Longa, një pasardhës i drejtpërdrejtë i Eneasit, heroit të famshëm trojan. Proka kishte dy djem, Numitorin dhe Amuliusin. Sipas rendit të zakonshëm të trashëgimisë, pas vdekjes së Prokës, froni duhej t’i kalonte djalit të madh, Numitorit. Megjithatë, Amuliusi, i etur për pushtet, përmbysi të vëllanë dhe mori vetë pushtetin mbi Alba Longën.

Për të siguruar që Numitori të mos kishte pasardhës që mund të hakmerreshin, Amuliusi e detyroi vajzën e tij, Rhea Silvia, të bëhej priftëreshë e Vestës, e cila, sipas zakonit, duhej të qëndronte virgjëreshë. Megjithatë, perëndia Mars e vizitoi Rhea Silvian dhe ajo lindi dy binjakë: Romulin dhe Remin.

I frikësuar nga kërcënimi që mund të përbënin binjakët për pushtetin e tij, Amuliusi urdhëroi që ata të hidhen në lumin Tiber brenda një trogu. Fati ndërhyri, trogu ndaloi në breg dhe binjakët u shpëtuan nga një ujkeshë (lupa) që i ushqeu me qumështin e saj. Më pas, një bari, Faustulusi, i gjeti dhe i rriti. Kur u rritën, Romuli dhe Remi mësojnë origjinën e tyre të vërtetë, përmbysin Amuliusin dhe rikthejnë gjyshin e tyre, Numitorin, në fronin e Alba Longës. Pas kësaj, binjakët vendosin të themelojnë një qytet të ri, Romën, dhe kështu nis historia e lavdishme e qytetit të përjetshëm.

Në gjuhën gjermane, kjo histori përmendet si
“Nach der römischen Mythologie waren die Gründer Roms, Romulus und Remus. Die Geschichte beginnt mit der Ablagerung von Numitor (Großvater und König von Alba Longa), von seinem Bruder Amulius. Die Zwillingsbrüder waren die Söhne des Gottes Mars und der Weste.”

2. Emri i Albës dhe i Albanëve ose i Albanëve në Latium konfirmon se dardanët e Italisë ishin vëllezër të shqiptarëve të Epirit dhe të Maqedonisë, të cilët erdhën nga Troja.

Është e vërtetë, thotë Malte-Brun, që disa studiues kanë pohuar se migrimi i Eneas është një legjendë, por migrimi i trojanëve dhe dardanëve mund të jetë një fakt historik (a).

Dhe për këtë arsye gjuha shqipe ka marrëdhënie të ngushta me latinishten. Por, siç e pasqyron mirë i njëjti autor (b), meqenëse marrëdhënie të tilla mund të gjurmohen në disa epoka, është shumë e vështirë t’i vlerësosh ato. Ka disa që i përkasin lidhjes së lashtë midis eolikes dhe pellazgjishtes dhe latinishtes primitive; disa vijnë nga përhapja e gjuhës romake rurale në Epir, e shkaktuar nga kolonitë ushtarake romake.

Lidhja e lashtë me latinishten primitive është e mjaftueshme për qëllimin tonë; meqenëse shqipja është e lidhur kështu me latinishten e lashtë, ajo mund të ketë një marrëdhënie me gjuhën e popujve të lashtë latinë, albanë dhe sabinë: dhe kur flitet për shqiptarët, mund të nënkuptohen ata që erdhën nga dardanët e Frigjisë.

Shkurt, në shqip kemi pjesërisht bazën e gjuhës shumë të lashtë si të Greqisë ashtu edhe të Laciumit, pasi gjuha shumë e lashtë, e cila dikur flitej në Lacium, ishte e njëjtë me atë që flitej në kohë shumë të lashta në Greqi (c).

Maltez-Brun l. c. në nota lib 119, f.253.
Dioni. Alicar. lib. 1.
Lulzim Osmanaj

Lexues deri më tani: 2