Kodiku i Beratit, një nga thesaret më të vjetra të qytetërimit botërore

Kodiku i Beratit, i njohur në literaturën shkencore ndërkombëtare si Codex Beratinus (Φ 043), është një nga dorëshkrimet biblike më të hershme që kanë mbijetuar deri në ditët tona dhe përbën një pasuri të jashtëzakonshme të trashëgimisë dokumentare botërore.

Ai datohet në shekullin V–VI pas Krishtit (401–600 pas Krishtit) bazuar në analizën paleografike të shkrimit uncial, materialit të përdorur dhe karakteristikave tekstuale. Kodiku përmban Ungjijtë sipas Mateut dhe Markut, të shkruara në greqishten e vjetër, mbi pergamenë, me bojë argjendi dhe ari — një praktikë shumë e rrallë, e rezervuar për dorëshkrime me rëndësi të veçantë fetare dhe kulturore.

Në rang ndërkombëtar, Kodiku i Beratit bën pjesë në grupin shumë të kufizuar të kodikëve biblikë të shekujve IV–VI, krahas dorëshkrimeve të tilla si Codex Sinaiticus dhe Codex Vaticanus. Kjo e vendos atë ndër dëshmitë më të vjetra ekzistuese të tekstit të Dhiatës së Re, me vlerë të madhe për studimin e historisë së krishterimit dhe transmetimit të tekstit biblik.

Një element thelbësor i rëndësisë së Kodikut është fakti se ai është ruajtur për shekuj me radhë në qytetin e Beratit, duke dëshmuar për ekzistencën e një tradite të hershme kulturore dhe fetare në këto troje. Gjatë Luftës së Dytë Botërore, kodiku u fsheh dhe u mbrojt nga banorët dhe klerikët vendas, duke shmangur shkatërrimin e tij të sigurt.

Për vlerën e tij të jashtëzakonshme historike dhe dokumentare, Kodiku i Beratit është përfshirë në programin “Memory of the World” të UNESCO-s, duke u njohur si trashëgimi dokumentare e njerëzimit.

Kodiku i Beratit nuk është thjesht një dorëshkrim fetar. Ai është një burim parësor historik, një dëshmi e hershmërisë së dijes së shkruar dhe një simbol i kontributit të Shqipërisë në trashëgiminë kulturore botërore./shqip.info