“Nëna e Madhe Brigiane” me traditat më të lashta trako-ilire dhe pellazgo-anatoliane, “NËNA CYBILE”

“Nëna e Madhe Brigiane” me traditat më të lashta trako-ilire dhe pellazgo-anatoliane, duke e vendosur atë si një figurë të përbashkët kulturore midis Ballkanit dhe Anadollit.

Ja disa pika kryesore që vlejnë për theksim:

Origjina Brigiane (Bryge/Frigjiane): Herodoti përmend se frigjianët ishin dikur Bryges në Ballkan, pastaj kaluan në Anadoll. Kjo e lidh Cybele-n drejtpërdrejt me hapësirën iliro-trake.

Identifikimi me Rean: Në mitologjinë greke, Cybele u shkrinë me figurën e Reas – nënës së perëndive olimpike. Kjo tregon vazhdimësinë e kultit nga Pellazgjia drejt Greqisë.

Faltoret në male: Kultet e saj lidhen gjithmonë me majat e maleve (Ida në Kretë dhe Troadë). Kjo ka paralele me kultet ilire e trake, të cilët gjithmonë i kushtonin kulte hyjnive në lartësi.

Sabazios dhe Dionisi: Shumë studiues e kanë parë Sabaziosin si një hyjni trako-ilire që u bashkua me Dionisin, duke treguar përzierjen e kulteve midis Ballkanit dhe Anadollit.

Orakujt e hershëm: Lidhet me kultet e Tokës (Gaia, Ge), që më vonë u “pushtuan” nga Apolloni, dielli dhe drita. Ky tranzicion tregon kalimin nga besimet matriarkale te ato patriarkale.

Emri Sybela / Sibila: Lidhja etimologjike me fjalët e dritës hënore dhe orakullit (sibilat e famshme romake) është shumë domethënëse. Kjo e nxjerr Cibelën jo vetëm si hyjni pjellorie, por edhe si hyjni të mençurisë dhe parashikimit.

Pra, Cibela është një figurë kyçe që tregon lidhjen e pandërprerë midis Ilirisë – Trakisë – Anatolisë – Greqisë dhe rolit të gruas hyjnore si burim jete dhe urtie. @ s.ndrecaj