Kush ishin Pellazgët sipas burimeve të lashta?

Herodoti:
Pellazgët përmenden si banorë parahistorikë të Greqisë dhe të Thesalisë, të cilët u zhvendosën në zona të ndryshme të Egjeut dhe më gjerë. Ai shkruan se grekët e morën gjuhën dhe zakonet nga Pellazgët, por që gjuha pellazge ishte e pakuptueshme për grekët e kohës së tij.

Homeri:
Në “Iliada”, përmend Pellazgët si aleatë të trojanëve, që jetonin në Thesali dhe Troade. Kjo i vendos ata jo vetëm në Greqi por edhe në Azinë e Vogël – një rajon ku më vonë shfaqen migrime nga “Popujt e Detit”.

Diodori i Siçilisë:
Thotë se Pellazgët janë popull autokton, që u përhap në shumë rajone – nga Greqia deri në Itali e Thrakë. Përmend migrime pellazge drejt Egjiptit, Lindjes së Afërt dhe Afrikës së Veriut, çka përkon në mënyrë intriguese me drejtimin e migrimeve të Popujve të Detit.

Migrimet pellazge dhe legjendat e lidhura
Në mitologji dhe në traditat më të vjetra, ka disa figura udhëheqësish legjendarë ose popuj mitikë që lidhen me migrime masive. Ja disa shembuj:

Danaët dhe Pelasgët
Disa burime i ndajnë si grupe të ndryshme, por të afërta. Danaët përmenden si ardhës nga Egjipti në Argos, por në disa mite thuhet se ata ishin një degë e Pelazgëve.

Kadetët, pelasgët dhe Thebas
Legjenda e Kadmit, që vjen nga Fenikia në Beoti, përmban elementë që mund të simbolizojnë migrime reale të hershme drejt Greqisë dhe pastaj më gjerë.

Enëatët dhe Troja
Shumë mite flasin për largimin e mbijetuarve nga Troja, si Enea që shkon në Itali – legjendë që lidhet me themelimin e Romës, por në disa versione, përmenden edhe lëvizje drejt bregut lindor të Mesdheut, që mund të ketë ndikuar edhe në krijimin e etnive si Filistinët.

Mundësi lidhjeje me “Popujt e Detit”
Nëse pranojmë që Pellazgët ishin një popull me përhapje të gjerë në Ballkan, Egje dhe përtej, atëherë:

Migrimet e hershme pellazge drejt Azisë së Vogël dhe më tej mund të përfaqësojnë një lëvizje reale popullsish që më vonë historianët egjiptianë i përshkruajnë si “Popuj të Detit”.

Emrat si Denyen (Danaoi?) apo Tjekker (Teukroi?) lidhen etimologjikisht me grupe mitologjike që shfaqen te Pellazgët.

Lidhje me Ilirët?
Nëse Pellazgët përfytyrohen si paraardhës të përbashkët të ilirëve, trakëve dhe grekëve, atëherë mund të mendojmë:

Një degë pellazge nga Ballkani (që më vonë do quhej “ilirike”) mund të jetë përfshirë në migrimet drejt Lindjes.

Kjo nuk do të thotë që Filistinët ishin Ilirë, por që përgjatë zinxhirit të migrimeve mund të ketë pasur popullsi nga një “trup i përbashkët indo-europian mesdhetar” – ku hyjnë edhe para-ilirët.
@ s.ndrecaj