Prifti shqiptar që mblodhi 6000 austriakë kundër Turqisë

Pak kohë më parë është botuar libri “Shkodra, Kontributet në traditat kulturore e artistike shqiptare” me autor publicistin Marian Shestani. Ky libër vjen si punë 15 vjeçare e Shestanit i cili pak kohë më parë, ndërroi jetë.

Mes të tjerësh, ai flet edhe për Pjetër Bogdanin, shkrimtarin e njohur si ati i letërsisë shqipe dhe poseduesi i së parës bibliotekë shqipe. Për këtë figurë, z. Shestani, ndër të tjera shkruan:

Imzot Pjeter Bogdani, i cili ka lindë në Gur të Hasit, por pjesën më të madhe të jetës e veprimtarisë prej më shumë se njëzetë vjetësh e kaloi në Shkodër, si peshkop i Peshkopatës dhe administrator i Kryedioqezës së Tivarit.

Kishte ndjekë studimet në Kolegjin e Propaganda Fides, ku u diplomue doktor në filozofi e teologji. Gjatë viteve të turbullta të luftës turko – austriake, 1664-1669 u fsheh në fshatrat Barbullush e Rrjoll të Shkodrës. Edhe sot e kësaj dite, shpella ku u strehue Bogdani në Rrjoll mban emrin “Shpella e Bogdanit”.

Vendoset me detyrë Kryepeshkop i Shkupit, prej nga do të shkonte në Venedik dhe Padovë. Mbas rikthimit në Ballkan në mars të vitit 1886 mbështeti kryengritjen kundërosmane, sidomos në Kosovë, ku organizoi bashkimin e një force prej 6000 ushtarësh austriakë dhe, ndonëse u mor Prizreni, pjesa ma e madhe e ushtrisë u ndesh me sëmundjen e murtajës, sëmundje kjo që vuri poshtë edhe Bogdanin, prej së cilës do të vdiste me 6 dhjetor 1689.

Vepra e tij kryesore është “Çeta e Profetëve”. Ajo vepër është me tipare të vërteta letrare dhe shënohet si kryevepra e letërsisë së vjetër shqipe.

Me poezinë e prozën prek një ndër personalitetet më të mëdha të shkencës e kulturës shqiptare të kohës. Ndërsa proza e tij ishte e punuar në nivel të lartë për kohën, çfarë e bën Bogdanin të quhet “ati i prozës artistike shqipe”.

Ai gjithashtu ngriti bibliotekën e tij të madhe që në vitin 1638. E mbante atë gjithkund me vete, pra edhe në Shkodër. Ajo rezulton të jetë biblioteka e parë shqiptare. /Konica