Nuk shpëtojmë dot pa ndërhyrjen e përrallave greke, Dorët o ishin ilirë ose grekë, një nga të dyja …
Citojmë:
“Dorët etnikë në shumë qytete dorike popullsia e tyre ndahej në tre grupe, nga tre vëllezërit: Ὑλλεῖς; YLLIS, Δυμᾶνες; DYMANES dhe Πάμφυλοι; #PABYLI dhe supozohet se i pari ishte me origjinë ilire, i dyti me origjinë greke, ndërsa i treti fillimisht mund të ishte një konglomerat elementësh të ndryshëm …
Këta gjysmë nomadë kishin një qytetërim të ulët para dhe menjëherë pas pushtimit; megjithatë, është e mundur që ata tashmë e dinin punën e hekurit dhe ua mësuan atë grekëve të tjerë.
Studiuesit kanë mendime të ndryshme për lidhjen midis pushtimit dorian dhe fundit të kulturës mikene: Disa, si Busolt dhe Meyer, janë të mendimit se Dorianet shkatërruan dhe pushtuan qendrat e qytetërimit mikenas; të tjerët, si Schachermeyr dhe Milojcic, arrijnë në përfundimin se shkatërrimi u shkaktua nga bastisjet e të ashtuquajturve Popuj të Detit, pas së cilës Dorët morën në zotërim një pjesë të zonave të plaçkitura në disa valë.
Dorët ndryshonin shumë nga fiset e tjera greke: ata ishin më luftarak, jetonin më kursimtar, ndiheshin më shumë për një organizatë të rreptë politike, por ishin më pak të ndjeshëm ndaj artit dhe shkencës. Karakteri kombëtar Dorian përfaqësohet më pastër nga populli i Spartës”.
Ref.
J. Miller (PRE 5, 1551-1558). – F. Miltner, Die Dorische Wanderung (KLio 27, 1934, 54-68). T. Skeat, Dorianët në Arkeologji (1934). A. Milojcic, Die Dorische Wanderung im Lichte der vorgeschichtlichen Funde (Archäologischer Anzeiger 1948/1949, 1236). E. Will, Doriens et Ioniens (Publ. Fac. Lettres Univ. Strasbourg 132, Paris 1956). VR d’A. Desborough, Mikenët e fundit dhe pasardhësit e tyre (Oxford 1964). [Nuchelmans]
