I biri i Luigjit të 8-të dhe përjetësimi i një “Mbretërie Shqiptare”

Pothuajse të gjitha territoret në Ballkanin Jugperëndimor u bënë katolike në gjysmën e dytë të shekullit të katërmbëdhjetë.

Ka pasur arsye të ndryshme për suksesin e katolicizmit në këtë rajon.

Ndërveprimi i Selisë së Shenjtë (Vatikan) me fisnikërinë vendase nëpërmjet strukturës politike të Regnum Albaniae (Mbretërisë Shqiptare) luajti një rol shumë domethënës në konvertimin e popullsive të rajonit në katolike.

Regnum Albaniae ishte një strukturë politike e krijuar në vitet 70′ të shekullit të trembëdhjetë nga Karli I Anzhu.

Në planet e monarkut përfshiheshin rimarrja e Jerusalem-it, rivendosja e Perandorisë Latine në Kostandinopojë dhe krijimi i një Perandorie Mesdhetare.

Qëndrimi i përgjithshëm i studiuesve ka qenë se ishte thjesht një shpikje anzhuine që kishte pak ose pothuajse aspak ndikim tek vetë shqiptarët.

Si i tillë, Regnum Albaniae u studiua vetëm si një strukturë politike e izoluar në trevat shqiptare.

Ndërveprimi i mbretërisë me vendasit shihej vetëm në një këndvështrim negativ, po aq e thjeshtuar në një marrëdhënie midis “pushtuesve dhe të pushtuarve”.

Pas darkës siciliane në vitin 1283 dhe vdekjes së Karlit I të Anzhuit dy vite më pas, Regnum Albaniae vazhdoi të funksiononte brenda një hapësire territoriale shumë të kufizuar me kufij gjeografikë të pasigurt dhe të luhatshëm.

Në shkurt të vitit 1271, Karli – i biri i Luigjit të 8-të – filloi të zgjeronte zotërimet e tij në Adriatik duke pushtuar Durrësin.

Brenda pak kohësh, monarku do të vendoste nën kontrollin e tij pjesën më të madhe të tokave shqiptare.

Karli do e shpallte veten “Mbret të Shqipërisë” një vit më pas duke emëruar Gazzo Çinardo si famullitarin e tij të përgjithshëm.

Ai shpresonte të pikëniste përsëri ekspeditën e tij kundër Kostandinopojës, por u vonua nga Papa Gregori X, i shenjtëruar më 27 mars të vitit 1272.

Gregori kishte shpresa të mëdha për të pajtuar Evropën, për të bashkuar kishat greke dhe latine dhe për të nisur një kryqëzatë të re.

Për këtë qëllim, ai shpalli Këshillin e Lyon-it, që do të mbahej në vitin 1274, dhe punoi për të rregulluar zgjedhjen e një perandori.

Ndërkohë, në Kostandinopojë, Bashkimi i Kishave rezultoi i vështirë për t’u ormisur dhe perandori Mikael (Michael Paleologus) pati vështirësi të mëdha për t’ia imponuar atë popullit të tij.

Duke e ditur këtë, Mikaeli filloi një fushatë në Shqipëri në fund të vitit 1274, ku pushtoi Beratin dhe Butrintin.

Çështjet u zvarritën për disa vjet, deri në pranimin e Papa Martinit IV më 23 mars 1281.

Papa Martin ishte një francez dhe i mungonte paanshmëria e disa prej paraardhësve të tij të fundit.

Ai solli fuqinë e plotë të Papatit në përputhje me planet e Karlit.

Bashkimi, i cili kishte rezultuar i pamundur t’i imponohej Kostandinopojës, u anulua dhe Karlit iu dha autorizimi për rivendosjen e Perandorisë Latine.

Nëpërmjet korrespondencës së Selisë së Shenjtë me përfaqësuesit e Regnum Albaniae, fisnikët vendas të Ballkanit Jugperëndimor kuptuan se mbretëria konsiderohej një fuqi e rëndësishme politike në Ballkan nga pikëpamja pontifikale.

Megjithëse Regnum Albaniae ishte pothuajse fizikisht inekzistente në shekullin e katërmbëdhjetë, fisnikët vendas filluan të interesoheshin për përjetësimin e mbretërisë.

Kjo, sepse e kuptuan se kjo u siguronte atyre një status politik i cili njihej nga fuqitë me të cilat dëshironin të aleate, si p.sh. Selia e Shenjtë, Mbretëria Hungareze, Banimi i Bosnjës, mbreti francez, venecianët etj.

Fisnikët vendas filluan të zhvillonin mënyra se si mund dhe duhet ta personalizonin Regnum Albaniae, në mënyrë që ta përdornin atë si një kostum politik.

Meqenëse Regnum Albaniae ishte një krijesë anzhuine, pretendimi për lidhjet me shtëpinë Anzhu u bë një nga kodet që i ndihmoi ata të arrinin në fronin mbretëror, një taktikë e përdorur gjerësisht nga fisniku vendas, Karl Topia.

Mënyra tjetër për ta personalizuar atë që ishte në dispozicion të fisnikëve të tjerë vendas që nuk mund të pretendonin asnjë lloj origjine franceze apo anzhuine, ishte statusi katolik i Regnum Albaniae.

Fisnikët vendas që pretendonin se njiheshin si baronë të Regnum Albaniae, e konsideruan konvertimin e tyre në katolicizëm si hapin më të rëndësishëm drejt këtij qëllimi.

Kështu, katolicizmi u bë një nga ideologjitë kryesore që lidhi vizionet politike dhe fetare të Papëve të Avignon-it dhe fisnikërisë lokale të Regnum Albaniae në shekullin e katërmbëdhjetë.