Aleksander Hasanas: “NUK KA MAQEDONAS PA QENË MË PARË ILIRË”

Kohet e fundit ka nje lloje propogande dhe idiotizmi se shqiptaret ishin maqedonas dhe as epirote, pra; sipas ketyre tipave iliret vetem shqiptare nuk ishin … skam fjale!

PLISI ILIR SIMBOL I LIRISE

Si çlirohej një skllav në Romën e Lashtë

•Në Romë, skllevërit mund të çliroheshin për një shërbim të mirë ose si një simbol i miqësisë midis dominusit dhe servus (mjeshtër dhe skllav). Cicero pretendon se shoku i tij Marcus e liroi skllavin e tij Tiro pasi donte që ai të ishte një ‘mik më shumë se një skllav’. Cicero gjithashtu shpjegon se skllavi i tij, Statius, ka shumë atribute që garantojnë lirinë e tij, siç janë ‘aftësitë letrare, aftësitë bisedore, gjerësia e dijes’. Ciceroni, Korrespondenca me familjen dhe miqtë 16.16.

•Akti i çlirimit të një skllavi u quajt manumissio (ndërthurja e emrit ‘manus’, dora dhe folja ‘mitto’) ‘dërgimi nga dora’ ose ‘lirimi nga kontrolli ’). Duhej të zhvillohej një ceremoni zyrtare në mënyrë që skllavi të çlirohej.

Kjo përfshinte prezencen të një zyrtari publik, ku skllavi i gjunjëzuar dhe i zoti deklaronte se skllavi nuk i përkiste me atij duke i prekur koken e skllavit me nje shufër për të sinjalizuar lirinë.

I liruari do të vendoste një Pileus, (Plis) për të shfaqur lirine e tij.

Si një çlirimtar (i lire ), ai ishte në gjendje të bëhej një anëtar i rëndësishëm i komunitetit, siç ishte puna në këshillin e qytetit ose të bëhej prift. Suetonius përmend se një skllav bëhet një ‘mësues i retorikës’ të njohur pas manumisionit të tij, Suetonius, Një libër rreth mësuesve të shkollës

Në të vërtetë, të liruarit e quajtur Vettii (dy vëllezër) në Pompei vazhduan të zotëronin një nga shtëpitë më të vecuara në qytet! Sidoqoftë, të liruarit ishin ende të përjashtuar nga zgjedhjet publike.

Megjithatë, disa të liruar u bënë të patolerueshëm me pasuritë dhe privilegjet e tyre të reja. Petronius përshkruan se si i liruari Trimalchio vendosi një shfaqje të dukshme në banjot publike, ‘veshur vaj të parfumuar, një mantel të kuq të ndritshëm dhe duke përdorur fletë të leshit më të butë’, Petronius Satyricon 27-28.

•Gratë gjithashtu mund të çliroheshin dhe një grua e çliruar njihej si e liruar, por kishte të drejta të kufizuara.

BURIMI: ALEKSANDER HASANAS