3 Nëntorë 1879 – Kur Athina fliste shqip dhe kërkohej bashkimi i trojeve shqiptare
Më 3 nëntor 1879, rreth 138 vjet më parë, në Athinë filloj të shtypej (qarkullojë) një gazetë në gjuhën shqipe me titull “Zëri i Shqipërisë”. nga ANASTAS KULLURIOTI.
Ky fakt është një dëshmi e qartë se gjuha shqipe jo vetëm flitej, por edhe botohej publikisht në Greqi, në një kohë kur shqiptarët – veçanërisht arvanitasit – përbënin një shtresë të rëndësishme shoqërore, kulturore dhe politike.
Në atë periudhë, Athina dhe shumë zona të Greqisë flisnin shqip në jetën e përditshme, sidomos nga popullsia arvanitase, e cila kishte rol kyç në formimin e shtetit grek modern. Gazeta “Zëri i Shqipërisë” shërbente si zë i ndërgjegjes kombëtare shqiptare, duke trajtuar çështjen e bashkimit të trojeve shqiptare, në përputhje me frymën e Rilindjes Kombëtare dhe reagimin ndaj copëtimit të tokave shqiptare pas Kongresit të Berlinit (1878).
Ky botim dëshmon se:
- Shqipja ishte gjuhë e gjallë dhe e shkruar në Athinë
- Ideja kombëtare shqiptare artikulohej edhe jashtë trojeve të sotme të Shqipërisë
- Arvanitasit dhe shqiptarët kishin vetëdije politike e kulturore të zhvilluar
Historia nuk fshihet me heshtje. Dokumentet flasin – dhe kjo faqe e vitit 1879 është një prej tyre. Ekziston një kopertinë historike e gazetës “Zëri i Shqipërisë” (origjinalisht Η ΦΩΝΉ ΤΗΣ ΑΛΒΑΝΊΑΣ / The Voice of Albania), e botuar në Athinë në vitin 1879 nën drejtimin e ANASTAS KULLURIOTI.
Gazeta “Zëri i Shqipërisë” ishte një përpjekje e hershme e shtypit shqip-politik që botohej në Athinë midis 1879–1880, në pjesë greqisht e pjesërisht shqip. Mëposhtë është një kopertinë e numrit të gazetës siç dokumentohet nga burimet arkivore:
