PERANDORIA BIZANTINE ISHTE PERANDORI ILIRO- DARDANE

PERANDORIA BIZANTINE DHE GJITHA PRINCIPATAR E KOHËS ISHIN PRINCIPATA SHQIPTARE, JO SLLAVE!

Sllavët nuk i krijuan këto perandori – ata erdhën më vonë si pushtues dhe përvetësues të trashëgimisë ilire dhe shqiptare.

Perandoria Bizantine trashëgoi kulturën, strukturën dhe gjuhën e Perandorisë Ilire-Romake dhe u dominua nga elementë shqiptarë, veçanërisht në radhët e ushtrisë dhe administratës.

Principata e Rrasës me qendër në Prizren dhe Shkup ishte një vazhdimësi e fuqisë së principatave shqiptare – vetëm më vonë u sllavizua me mbështetjen osmane.

Sllavët, në bashkëpunim me turqit osmanë, sulmuan dhe ndanë tokat shqiptare që nga shekulli XV deri në shekullin XX.

Shqiptarët si pjesë e Perandorisë Bizantine:

Shqiptarët, të cilët në lashtësi identifikoheshin si ilirë ose si popullsi autoktone e Ilirisë dhe Epirit, u përfshinë brenda Perandorisë Bizantine pas ndarjes së Perandorisë Romake (395 e.s.). Ata shërbyen në administratë, ushtri, dhe kishë, duke qenë pjesë e rëndësishme e sistemit bizantin.

Emra si Justinian I (nga Dardania) dhe Belisarius (gjeneral ilir) ishin nga këto treva dhe ndihmuan ndjeshëm në forcimin e perandorisë.

Por pati edhe shtypje dhe konflikte:

Në disa periudha, bizantinët shtypën kryengritjet lokale, përfshirë edhe ato të fiseve shqiptare që kërkonin më shumë autonomi.

Feja ortodokse u përdor për të ushtruar ndikim politik, sidomos përmes Patriarkanës së Kostandinopojës, e cila më vonë u përpoq të ndikonte në identitetin e popullsisë shqiptare.

Pas shek. IX, perandoria humbi kontrollin mbi pjesë të mëdha të tokave shqiptare përballë sllavëve dhe më vonë normanëve e osmanëve.

Principatat shqiptare dhe qëndresa:

Gjatë dobësimit të Bizantit, shqiptarët formuan principata të pavarura, si ajo e Aranitëve, Balshajve, dhe Kastriotëve.

Këto principata shpesh luftuan si kundërshtare të Bizantit, por në raste të tjera edhe bashkëpunuan, sidomos kundër rrezikut të përbashkët – si rreziku osman.

Përfundim:

Perandoria Bizantine nuk ishte as mik i përhershëm, as armik i përhershëm i shqiptarëve. Ajo i përfshiu, i ndikoi dhe herë pas here i shtypi, por shqiptarët ishin pjesë aktive dhe shpesh elitarë në kuadër të saj.

@ s.ndrecaj