Bota në ankth! Tre nga njerëzit më të fuqishëm të Iranit vriten ndërsa Izraeli synon udhëheqjen e lartë ushtarake dhe bërthamore

Gjenerali më i lartë ushtarak i Iranit, kreu i Korpusit të Gardës Revolucionare të elitës dhe një ish-shef i sigurisë kombëtare janë vrarë të gjithë në Operacionin e paprecedentë të Izraelit, “Luani në Ngritje” .

Vdekja e tyre do të trondisë establishmentin ushtarak të vendit dhe mund të pengojë seriozisht aftësinë e Republikës Islamike për t’iu përgjigjur sulmeve të Izraelit. Ja çfarë duhet të dini rreth të treve.

Gjeneral Major Hossein Salami
Si kreu i Trupave të fshehta të Gardës Revolucionare Islamike (IRGC), Gjeneral Major Hossein Salami, ishte një nga njerëzit më të fuqishëm në Iran, duke mbikëqyrur krahun e tij më të fuqishëm ushtarak dhe duke raportuar drejtpërdrejt te Udhëheqësi i tij Suprem, Ajatollah Ali Khamenei.

I lindur në vitin 1960, sipas një regjistri sanksionesh amerikane, Salami kishte drejtuar IRGC-në sekrete që nga viti 2019.

Ky pozicion e bëri atë në krye të njërit prej mjeteve më të fuqishme të përdorura nga shteti iranian, i cili ka qenë i dobishëm në shtypjen e mospajtimit në vend dhe në projektimin e fuqisë së Iranit jashtë vendit.

Analistët thonë se IRGC financon dhe mbështet një rrjet të gjerë milicish në të gjithë rajonin, të cilat i përdor për të sulmuar personelin ushtarak amerikan dhe personelin tjetër ushtarak në të gjithë Lindjen e Mesme.

Besohet gjithashtu se IRGC siguron materiale dhe mbështetje për Huthitët e Jemenit, duke i mundësuar grupit të godasë anijet ndërkombëtare në Detin e Kuq dhe të lëshojë raketa dhe dronë drejt Izraelit.

Salami ishte në krye të IRGC-së kur Irani nisi qindra dronë dhe raketa drejt Izraelit në prill dhe tetor të vitit të kaluar, në sulmet e para të drejtpërdrejta nga Irani në territorin izraelit.

Në pamjet e publikuara nga media shtetërore iraniane në janar, Salami u pa duke inspektuar atë që media e quajti një strukturë ushtarake nëntokësore që kishte luajtur një rol në ato sulme.

I veshur me një uniformë ushtarake të gjelbër dhe mjekër të shkurtër, Salami pranoi përshëndetjen e ushtarëve në kompleksin nëntokësor shpellor dhe eci mbi flamujt e Shteteve të Bashkuara dhe Izraelit në tokë.

Vendndodhja tani po prodhonte “raketa të reja speciale”, raportoi media gjysmëzyrtare iraniane Mehr News.

Salami ishte në kokë kur IRGC-ja rrëzoi një avion pasagjerësh ukrainas menjëherë pasi ai u ngrit nga aeroporti ndërkombëtar i Teheranit, duke vrarë të 176 personat në bord.

Një komandant i paidentifikuar i IRGC-së i sistemit të mbrojtjes nga raketat tokë-ajër Tor M1 që rrëzoi aeroplanin u dënua me 13 vjet burg, sipas agjencisë së lajmeve Mehr të Iranit.

Analistja e sigurisë e CNN-së, Beth Sanner, tha se shkarkimi i Salamit është i ngjashëm me shkarkimin e kryetarit të shefave të përbashkët të shtabeve të SHBA-së: “Mund ta imagjinoni se çfarë do të bënin amerikanët”, tha ajo.

Gjeneral Major Mohammad Bagheri
Që nga viti 2016, Mohammad Bagheri kishte shërbyer si shef i shtabit të forcave të armatosura të Iranit, të cilat IISS vlerësoi se mund të kishin më shumë se 500,000 personel aktiv.

Shtabi i Përgjithshëm është “organi më i lartë ushtarak në Iran, i cili zbaton politika dhe monitoron e koordinon aktivitetet brenda forcave të armatosura”, sipas një dokumenti të Thesarit të SHBA-së që përcaktonte sanksione kundër Bagheri-t në vitin 2019.

Bagheri u sanksionua së bashku me nëntë persona të tjerë të afërt me Ajatollah Khamenein, “të cilët për dekada kanë shtypur popullin iranian, kanë eksportuar terrorizëm dhe kanë avancuar politika destabilizuese në të gjithë botën”, thuhet në dokument.

Fotot e publikuara nga agjencia e lajmeve Tasnim e Iranit e treguan atë duke u takuar me trupat iraniane që luftonin në terren përkrah forcave qeveritare në Siri në vitin 2017.

Në prill, Bagheri u takua me Ministrin e Mbrojtjes të Arabisë Saudite, Princin Khalid bin Salman Al Saud, në Teheran, në një vizitë të rrallë nga një anëtar i lartë i familjes mbretërore saudite në Republikën Islamike.

Muajin pasardhës, Reuters raportoi se gjatë takimit, ministri saudit i mbrojtjes i kishte dhënë një paralajmërim Bagheri-t: merre seriozisht ofertën e Presidentit Donald Trump për të negociuar një marrëveshje bërthamore, sepse ajo paraqet një mënyrë për të shmangur rrezikun e luftës me Izraelin.

Ali Shamkhani
Ali Shamkhani ishte një ndihmës i ngushtë i udhëheqësit suprem të Iranit, Ajatollah Ali Khamenei, dhe përfaqësoi Teheranin në bisedimet që vulosën një marrëveshje të rëndësishme për të rivendosur marrëdhëniet diplomatike me Arabinë Saudite armike.

Rrjeti televiziv shtetëror iranian IRINN konfirmoi vdekjen e tij pas sulmeve të paprecedentë të Izraelit të premten.

Shamkhani shërbeu si zyrtari më i lartë i sigurisë kombëtare të vendit për një dekadë që nga viti 2013, dhe para kësaj shërbeu në një numër rolesh të rëndësishme, duke përfshirë në Korpusin e Gardës Revolucionare Islamike (IRGC) dhe në ministrinë e mbrojtjes.

Ai kishte qenë një yll në ngritje i diplomacisë iraniane , i njohur mirë në qarqet e politikës së jashtme në Uashington dhe Evropë.

Shamkhani përfaqësoi Iranin në bisedimet e ndërmjetësuara nga Kina me zyrtarët sauditë, të cilat çuan në rënien dakord të dy vendeve për të rivendosur marrëdhëniet diplomatike pas viteve të armiqësisë.

Por ai u zëvendësua papritur në mesin e vitit 2023.

Ekspertët thonë se ish-shefi i sigurisë kombëtare ishte ambicioz dhe kishte një portofol të gjerë. Ai kandidoi për president në vitin 2001 për të mbajtur poste kyçe në IRGC dhe në ministrinë e mbrojtjes. Disa analistë sugjeruan në atë kohë se Khamenei mund ta ketë menduar atë si shumë ambicioz.

Megjithatë, ai mbeti një ndihmës i ngushtë i udhëheqësit suprem dhe dha këshilla ndërsa Irani rifilloi bisedimet bërthamore me administratën e Presidentit të SHBA-së, Donald Trump.

Në prill, disa ditë para bisedimeve me SHBA-në, ai paralajmëroi se Teherani mund të dëbojë inspektorët bërthamorë të OKB-së dhe të ndërpresë bashkëpunimin me Agjencinë Ndërkombëtare të Energjisë Atomike (IAEA) nëse ndihet i kërcënuar.